Ο ιστότοπος symparastatis.gr φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα παρατηρητήριο της εφαρμογής του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη & της Επιχείρησης στους Δήμους και τις Περιφέρειες της Ελλάδας, όπως εισήχθη με τον Ν. 3852/2010 (Άρθρα 77 και 179) και επανήλθε εκ νέου σε ισχύ με το άρθρο 7 του Ν. 4623/2019. Πρόκειται για έναν θεσμό που προβάλλει ως στόχους του την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών από φαινόμενα κακοδιοίκησης, διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας ή άδικων αποφάσεων εκ μέρους της δημόσιας διοίκησης, για την ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων και παράλληλα την προάσπιση των αρχών της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, αλλά και τη διασφάλιση της αμεροληψίας των δημοτικών ή περιφερειακών αρχών.
Ποιούς αφορά
Η ύπαρξη ενός παρατηρητηρίου για την εφαρμογή του θεσμού του Συμπαραστάτη αποβλέπει πρωτίστως στην ενίσχυση των ίδιων αρχών που υπερασπίζεται και ο ίδιος ο θεσμός, δηλαδή της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της αποτελεσματικότητας της χρηστής διοίκησης, αφενός ενισχύοντας το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση, αφετέρου καλλιεργώντας την ευαισθητοποίηση πολιτών και τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο απέναντι στο θεσμό όσο και στις αρχές που καλείται να προασπίσει.
Πέραν όμως της κοινωνίας των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης, που είναι οι άμεσοι αποδέκτες της αξίας αυτού του παρατηρητηρίου, άμεσο όφελος δύναται να αποκομίζει και μια σειρά άλλων φορέων όπως οι Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, η Δ/νση Οργάνωσης & Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, που είναι καθ’ ύλην αρμόδια για την καθοδήγηση των ΟΤΑ σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του θεσμού αλλά μέχρι αυτή τη στιγμή δεν διαθέτει κάποιο μηχανισμό ανάδρασης για την εφαρμογή του θεσμού στους εποπτευόμενους φορείς. Άμεσα ωφελούμενο, φυσικά, είναι και το δίκτυο δημοτικών και περιφερειακών Συμπαραστατών, για το οποίο το symparastatis.gr μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για την ενημέρωση και το συντονισμό της δράσης τους, διευκολύνοντας ποικιλοτρόπως το έργο τους.
Πώς λειτουργεί
Το παρατηρητήριο εφαρμογής του θεσμού του "Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης" για τους Δήμους και του "Περιφερειακού Συμπαραστάτη του πολίτη" για τις περιφέρειες της Ελλάδος αφορά τον θεσμό που εισήχθη με τον Ν. 3852/2010 και επανήλθε με το άρθρο 7 του Ν. 4623/2019 (κάθε δήμος άνω των 20.000 κατοίκων και νησιωτικός οφείλει να έχει Συμπαραστάτη). Καθιστά λοιπόν δυνατή την ενημέρωση κάθε πολίτη ή φορέα όχι μόνο για το ποιοί Δήμοι ή περιφέρειες εφαρμόζουν το θεσμό αλλά και για όλο το ιστορικό της εφαρμογής του θεσμού σε κάθε ΟΤΑ. Για να το πετύχει αυτό, το παρατηρητήριο συγκεντρώνει αρχικά όλους τους Δήμους της Ελλάδας ανά Περιφέρεια, φροντίζοντας να αποτυπώνει όσους Δήμους έχουν κάτω από 20.000 κατοίκους (οπότε δεν είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν το θεσμό) βάσει της τελευταίας Απογραφής Πληθυσμού 2021 της ΕΛΣΤΑΤ. Εν συνεχεία, συγκεντρώνει και δημοσιεύει επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας με τον κάθε Δήμο, δηλαδή Διεύθυνση, τηλέφωνο, email και ιστότοπο του Δήμου, προσφέροντας έτσι και μια προστιθέμενη αξία στην ενημέρωση των πολιτών για κάθε Δήμο.
Ο βασικός στόχος του παρατηρητηρίου είναι η αποτύπωση της εφαρμογής του θεσμού σε κάθε ΟΤΑ, οπότε η κύρια πληροφορία που παρέχει είναι ένα κατά το δυνατόν πληρέστερο ιστορικό των αποφάσεων κάθε δημοτικής αρχής γύρω από τον Συμπαραστάτη, από το 2011 που εισήχθη ο θεσμός μέχρι σήμερα. Η αναζήτηση αυτών των πληροφοριών γίνεται στα δύο σημεία που οφείλουν να δημοσιεύονται, δηλαδή στον ιστότοπο του κάθε ΟΤΑ και στη Δι@ύγεια. Όπου είναι εφικτή η διασταύρωση των πληροφοριών ανάμεσα σε αυτές τις δύο πηγές πραγματοποιείται, ενώ όπου υπάρχουν κενά στην πληροφόρηση ή και καθόλου πληροφόρηση, αυτό επίσης αποτυπώνεται σε κάθε Δήμο. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει “ενεργός” Συμπαραστάτης σε κάποιον ΟΤΑ, αποτυπώνονται τα στοιχεία επικοινωνίας με αυτόν (εφόσον είναι διαθέσιμα) και η σελίδα που τυχόν περιέχει πληροφορίες για τον ίδιο στον ιστότοπο του ΟΤΑ.
Η εικόνα κάθε ΟΤΑ πλαισιώνεται επίσης από ένα χάρτη σε κάθε Δήμο, ο οποίος εστιάζει (όπου είναι εφικτό) στην έδρα (Δημαρχείο) του Δήμου, ενώ δίπλα στα στοιχεία επικοινωνίας υπάρχει και το λογότυπο του Δήμου (ή της Περιφέρειας, αντίστοιχα). Διαδραστικοί χάρτες υπάρχουν επίσης τόσο σε κεντρικό επίπεδο (Χάρτης Ελλάδας με όλους τους Δήμους), όπου ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί για να εντοπίσει το Δήμο που επιθυμεί, όσο και σε επίπεδο Περιφέρειας. Τέλος, σε κάθε Δήμο υπάρχει και σχετική ένδειξη σε εμφανές σημείο για την υπόδειξη λάθους, όπου ο επισκέπτης μπορεί να συμπληρώνει μια φόρμα επικοινωνίας για να υποδεικνύει τυχόν λάθος στις πληροφορίες που έχουν δημοσιευτεί για τον Δήμο.
Πού στοχεύει
Φυσικά, ο ρόλος του symparastatis.gr δεν εξαντλείται στην αποτύπωση των προαναφερόμενων πληροφοριών, αλλά επεκτείνεται και στη δημοσίευση περαιτέρω υλικού γύρω από το θεσμό του Συμπαραστάτη, όπως αναδημοσιεύσεις επιλεγμένων άρθρων σχετικά με την πορεία του θεσμού αλλά και τυχόν πρωτότυπες δημοσιεύσεις των ίδιων των Δημοτικών ή Περιφερειακών Συμπαραστατών ή και όποιου άλλου πολίτη ή φορέα επιθυμεί να συμβάλλει με ουσιαστικό τρόπο στην ενδυνάμωση του θεσμού. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψιν ότι αυτό ακριβώς είναι και το όραμα του symparastatis.gr, δηλαδή η ουσιαστική ενδυνάμωση και ισχυροποίηση του θεσμού, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα των πόλεων και κοινοτήτων (Στόχος 11 βιώσιμης ανάπτυξης ΟΗΕ), στην ισχυροποίηση των θεσμών και εν γένει της δικαιοσύνης (Στόχος 16 βιώσιμης ανάπτυξης ΟΗΕ) και στην ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ φορέων και της κοινωνίας των πολιτών για την επίτευξη αυτών των στόχων (Στόχος 17), το μέλλον του παρατηρητηρίου μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερες λειτουργίες για την ενίσχυση της διάδρασης μεταξύ φορέων ή/και πολιτών, όπως φόρμες υποβολής καταγγελιών στους Δήμους που έχουν εκλέξει Συμπαραστάτη, φόρουμ επικοινωνίας μεταξύ των Συμπαραστατών για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό της δράσης τους κ.ά., ενώ δύναται να αναπτύξει και περισσότερες συνεργασίες, όπως π.χ. με το Διεθνές Ινστιτούτο Συμπαραστατών (International Ombudsman Institute) για την ανάδειξη καλών πρακτικών, με το Ευρωπαϊκό και το Ελληνικό Κοινοβούλιο για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου κ.λπ.
Το symparastatis.gr οραματίζεται να αποτελέσει μια αναζωογονητική δύναμη για έναν ευρωπαϊκό θεσμό που έπειτα από 13 χρόνια ισχνής και υποτονικής εφαρμογής του στην Ελλάδα χρειάζεται επιτέλους την ενδυνάμωση και στήριξη που θα τον καταστήσει ένα ακόμη αναγκαίο εργαλείο στην υπηρεσία της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών.
Ο παρών ιστότοπος symparastatis.gr βασίζεται αμιγώς σε Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (ΕΛΛΑΚ) υπό την άδεια GNU General Public Lisence v2.